Manje poznate riječi

Manje poznate riječi

abdal – pripadnik polunomadskog plemena u Anadoliji, tursko pleme na sjeveru Avganistana, putajući derviš

ak –bijel, sijed

akindži – član jurišne konjice koja upada u neprijateljsku teritoriju, napadač

akindžik – upad, provociranje neprijatelja od akindžija prije borbe

al – otvoreno crven, rumen, razdražen, a može i podvala, lukavstvo, prevara (hila)

alp – arh. izraz za hrabar, odvažan

arakije – derviška kapica od jareće dlake

ašk – ljubav, oduševljenje

ata – predak, rodonačelnik

baba – šejh jedne tekije, kod bektašija svaki šejh, a baba se dodaje ispred imena

Bejtul-mal – državna kasa

barak – dlakav, kosmat

battal – bezvrijedan, neupotrebljiv, krupan, kabast, glomazan

bed-dova – proklinjanje

bećar – neženja, osoba koja nije u braku

bektaši – pripadnik bektašijskog reda

bektaši sirri – stroga tajna, najpovjerljivije nešto

bektašije – pripadnici reda koji je osnovao Hadži Veli Bektaš (u. 1337.)

džaferi – šitska pravna škola

čelebi – uljudan, vaspitan, lijepo odgojen, glavni šejh mevlevijskog tarikata i šejh nekih bektašijskih tekija

čengi – muzički instrument sličan harfi

dede – zvanje u mevlevijskom, halvetijskom i bektašijskom tarikatu za izgrađenije derviše

derviš – ponizan, smjeran čovjek, siromah

destan – epopeja, epska pjesma

divan edebiyati – Divanska književnost / osmanska knjževnost od 13-19. vijeka

divan šairleri – divanski pjesnici

edebijat – književnost, literatura

ehl-i bejt – porodica Vjerovjesnika :Muhammed, Alija, Fatima, Hasan i Husejin a.s.

evlija – bogougodnik, veoma moralan čovjek, dobri

evlijaluk – svetost, bogougodništvo, besprijekornost

gagauz – naziv za pravoslavne na Balkanu, Besarabiji i Ukrajini

gaza – vojni pohod

gazi – borac za vjeru, ratni veteran, pobjednik

fetva – pravno rješenje u vezi nekog problema

hidrellez – praznik koji se proslavlja 6. maja kao dan redovnog susreta dva bogougodnika Hizira i Ilijasa, vremenski perod od pola godine koji se računa od 6. maja – 8 novembra

himmet – napor, naprezanje, nastojanje, trud, pomoč, naklonost, milost, pomagati, zauzimati se za koga

hünkar – vladar, sultan, bektašije dodaju prije imena Hadži Veli Bektaša

husejni – naziv starog mekama (načina) za izvođenje vjerske poezije; način motanja turbana

ibadethane – molitveni prostor u tekiji

idžazetnama – diploma, svjedočanstvo

ikindija – rano popodne

kabur – grob

kasaba – varošica, gradić

kasum – novembar, druga polovina godine od 8. 11. – 6. 5.

keče – vunena bijela kapica

kerametli – čudotvoran, natprorodan

kizilbaš – jedna grana Alevija

kočaklama – epska pjesma u turskoj narodnoj književnosti

kurban – žrtvena životinja

laz – pripadnik naroda u s-i Turskoj, porijeklom sa južnog Kavkaza, u epskoj poeziji susrećemo izraz poput Laz Osmane

lokma – zalogaj, parče, dio, komad

nazar – pogled, vrsta hamajlije, privučenost

mezheb – vjerska pravna škola

mukašefe sahibi – čovjek Istine (hakikata)

nefes – disanje, dah, bektašijska pjesma koja se čuje prilikom nekih skupova

oba – nomadski šator sastavljen od više dijelova koji su koristili prvi derviši na Balkanu u 13. vijeku

odžak – ognjište, veći broj objekata istaknute porodice ograđen zidom, manje tekije na Balkanu koje su služile kao centri za vaspitanje i obuku bektašija, a kasnije i janjičara. U vrijeme progona bektašija odžakom su nazivana njihova tajna mjesta sastajanja, manja prostorija u tekiji za spremanje napitaka i jela, imanje darovano od sultana vojnim veteranima

oguz – pripadnik turskog nomadskog plemena

on iki imam – dvanaest imama potomaka Muhammed, a.s.

sadik – odan vjeran, privržen, stvarni, istinski, pravi

sari – žut

saz – muzički instrument vrsta tambure sa dugom drškom

sedžada – mali ćilim za obavljanje molitve

sejahat – putovanje

sejjid – potomak hz. Husejina

sihirbaz – onaj koji čini sihir

šehadet – izjava, svjedočenje, mučeništvo

šehzade – princ nasljednik, muška djeca koja se rode nakon što im otac bude promovisan u šejha

šejh – starješina tekije

šerif – častan, pošten, potomci od hz. Hasana

tadž – kruna

tahtadži – pripadnik alevijske zajednice u Anadoliji

zijaretgjah – turbe nekog znamenitog dobrog čovjeka koje stanovništvo često posjećuje, a jednom godišnje tu se održava masovno okupljanje stanovništva